Boşanma sebepleri aile mahkemelerinin ilgilendiği, çekişmeli veya anlaşmalı davalar ile evlilik birliğinin sona ermesine sebep olan etkenlerdir. Bu sebepler boşanma davasının türü de göz önünde bulundurularak hakim tarafından değerlendirilir ve yeterliliği takdir edilir. Tüm bu sebeplerin boşanmaya karar veren, önemli sebepler olduğunu göz ardı etmemek gerekir. Boşanma sebeplerinin mahkemeye sunulabilmesi ve evliliği bitirebilmesi için ispatlanması zorunludur. Aksi halde sebepler geçersiz sayılacak ve kabul görmeyecektir.
Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Boşanma sebebi oldukça uzun bir liste halinde sunulabilir. Genellikle ikiye ayrılan bu sebepler, genel boşanma sebepleri ve özel boşanma sebepleri olarak incelenir. Boşanma sebepleri davanın çekişmeli mi yoksa anlaşmalı mı olacağına da karar vermesi sebebiyle oldukça önemlidir. Ancak taraflardan birinin mahkemeye sunduğu boşanma sebebine dair en önemli etken, bu sebebin kanıtlanabilir olmasıdır. Kanıtlanamayan sebepler geçersiz sayılır.
Mahkemenin boşanma kararı verip, evliliği sonlandırması için tarafların boşanma sebebi sunma şartı bulunur. Bu kararın ardından tarafların medeni hali evli değil, tekrar bekar haline dönecektir. Boşanma kararının verilebilmesi için Medeni Kanun’un 129 ve 134. maddelerince düzenlenen kuralara göre, boşanma sebebinin muhakkak gerçekleşmiş olması gerekir.
Özel Boşanma Sebepleri
Türk Medeni Kanunu tarafından ikiye ayrılan boşanma sebeplerinden ilki özel boşanma sebepleridir. Özel boşanma sebeplerinin en önemli özelliği ise, tüm sebeplerin belirlenmiş olmasıdır.
Özel boşanma sebepleri nelerdir sorusuna verilebilecek ilk cevap aldatma yani zina nedeniyle boşanma olarak bilinir. Çiftlerden herhangi birinin evli olduğu halde bir başkasıyla cinsel birliktelik içerisinde olması, boşanmanın özel sebepleri arasında olan aldatmayı karşılar. Çiftlerden birinin başkasıyla yaşadığı cinsel ilişki, diğer taraf için boşanma sebebi olarak kabul edilir. Ancak taraflardan herhangi birinin diğer tarafın cinsel birlikteliği sebebiyle boşanma davası açması durumunda, bu sebebin kanıtlanması gerekir. Diğer tarafın kiminle cinsel ilişki içerisinde olduğunun herhangi bir önemi yoktur. Cinsel birlikteliği içeren ve evlilik haricinde yaşın tüm ilişkiler, hakimin boşanma kararı vermesini sağlayan sebepler arasında bulunur. Dolayısıyla boşanma sebepleri aldatma gibi durumları da içerir.
Özel boşanma sebeplerinden bir diğeri ise taraflardan birinin diğerine gerçekleştirdiği cana kast veya pek fena muameledir. Cana kast ile pek fena muamele ise aynı şekilde değerlendirilmemesi gereken iki sebeptir. Fena muamele olarak adlandırılan bu sebep, eşlerden birinin diğer tarafa acı veya ıstırap verici herhangi bir davranışta bulunmasıdır. Bu durumlar ruhen ya da fiziken karşı tarafın yaşadığı tüm problemleri karşılar. Beden ve ruh bütünlüğünü tehlikeye düşüren bu sebep, mahkeme tarafından özel boşanma sebepleri arasında tutulur. Bu duruma örnek olarak;
- Dayak,
- İşkence,
- Eve hapis etme,
- Zarar vereceğine dair tehditlerde bulunma ya da korkutma,
- Anormal cinsel ilişkiye zorlama,
- Aç bırakma veya yemek vermeme,
- Eve almama, sokakta bırakma
Bu davranışlar taraflardan bir diğerine uygulanabilen davranışlar arasında gelir. Namusu zedeleyici söz ve davranış, aşağılayıcı söylemlerde bulunma da bu sebepler arasında gelir. Cana kast olarak adlandırılan sebep ise taraflardan herhangi birinin diğerinin canını direkt olarak tehlikeye atacak davranışta bulunması şeklinde gerçekleşir. Anlık kızgınlık ya da ağır tahrik gibi herhangi bir etkenin bu durumun değişmesine herhangi bir katkısı olmayacağını unutmamak gerekir. Boşanma sebepleri neler olabilir sorusunu soran bir kişi, tüm bu etkenlerin sebep olduğunu görmektedir.
Taraflar arasında özel suçlardan cana kast etmek veya pek fena muamele işlemek yaşandığı durumlarda, aynı evde yaşamaya devam etmelerini beklemek mantıklı değildir. Bu duruma zorlanmaları asgari güvenlik oranlarını düşürecektir. Pek fena muamele durumlarında bazı zamanlar evlilik devam etse de, bu ihtimalin oldukça düşük olduğunu göz ardı etmemek gerekir. Boşanma sebepleri yargıtay kararları ışığında verilir. Eşini aşağılamak, iftira atmak ya da alay etmek gibi durumlar Yargıtay kararları uyarınca boşanma sebepleri arasında bulunur.
Cürüm ve Haysiyetsizlik olarak anılan sebep ise özel boşanma sebepleri arasında bulunur. Medeni Kanun tarafından cürüm olarak adlandırılan bu sebep, yüz kızartıcı suç olarak da bilinir. Utanç verici harekette bulunma olarak adlandırılan tüm durumlar cürüm ve haysiyetsizlik olarak mahkemeye sunulabilir. Bu suçlar arasında;
- Hırsızlık,
- Kaçakçılık,
- Bir başkasına tecavüz etmek,
- Dolandırıcılık,
- Sahtekarlık,
- Rüşvet,
- Yalan yere yemin etmek
Bu gibi davranışların tamamı ceza mahkemesi tarafından cürüm ve haysiyetsizlik suçu olarak kabul edilir. Boşanma sebepleri medeni kanun tarafından belirlenmiş olup, boşanma davalarının gerçekleşebilmesi için sunulmaları gereklidir. Cürüm ve haysiyetsizlik suçlarından herhangi birinin boşanma için sebep olarak mahkemeye sunulduğunda ispat edilmesi gerekir. Eğer taraflardan birinin beyan ettiği suç tespit edilmezse, boşanma davası evliliğin biteceği şekilde sonuçlanmaz. Ahlaki kavramlara uzak olan tüm hareketler cürüm ve haysiyetsizlik suçu olarak anılır.
Özel boşanma sebeplerinden bir diğeri ise terktir. Eşlerden birinin yaşanmakta olduğu evi terk etmesi durumu haklı boşanma sebepleri arasına girer. Erkeğin ya da kadının oturmakta olunan ikametgahı terk etmesi durumunda bu mahkemeye özel boşanma sebebi olarak sunulur.
Özel boşanma sebeplerinden sonuncusu ise taraflardan birinin yaşadığı akıl hastalığı ya da hastalıklarıdır. Eğer taraflardan birinin yaşıyor olduğu akıl hastalığı evlilik birliğini sarsıyorsa, haklı boşanma sebebi haline gelir.
Genel Boşanma Sebepleri
Boşanma sebepleri yüzdeleri dikkate alındığında, ülkemizde meydana gelen boşanmaların en büyük nedeninin geçimsizlik olduğu görülür. Geçimsizlik genel boşanma sebepleri arasında sunulan ve genellikle anlaşmalı boşanma davası ile sonuçlanan bir sebeptir.
Genel boşanma sebepleri arasında evlilik birliğini temelinden sarsacak herhangi bir olayın yaşanması da bulunur. Bu durumun genel boşanma sebepleri arasında olmasının sebebi ise, sebebin taraflardan yalnızca birinin ortaya çıkarmasının şart olmamasıdır. Eşlerin anlaşamaması gibi durumlar, genel boşanma sebepleri arasında yer alır.
Tüm bu boşanma sebepleri aile hukuku tarafından ilgilenilen konular olarak bilinir. Ortak hayatın yeniden kurulamıyor olması da, genel boşanma sebepleri arasında en çok sunulan sebeplerden biri olarak bilinir.
Çekişmeli boşanma sebepleri hakkında detaylı bilgi almak için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Yorum ve Soru Alanı