Kişisel Eşyanın İadesi (Ziynet Eşyası Alacağı) Davası

Evlilik ile birlikte kadın ve erkeğe takılan değerli eşyaların boşanma halinde talep edilmesine kişisel eşyanın iadesi davası ya da ziynet eşyası alacağı davası denilmektedir. Bu dava kapsamında taraflar arasında ziynet eşyalarının paylaştırılması söz konusu olmaktadır.

Kişisel Eşyanın İadesi Davası Nedir?

Kişisel eşyanın iadesi davası ziynet olarak kabul edilen eşyaların paylaştırılmasına yönelik açılan bir davadır. Ziynet eşyası; altın, gümüş ve benzeri kıymetli madenlerden yapılan ve düğünde takılan süs eşyası anlamına gelmektedir. Düğünde takılmış olan takı ve diğer değerli eşyalar ziynet eşyası kapsamına girerler. Türk Medeni Kanunu 220’nci maddesi kapsamında ziynet eşyası kişisel eşya olarak kabul edilir ve yine 226’ncı madde uyarınca boşanma sonucunda ziynet eşyalarının talep edilmesi davası açılabilmektedir. Bu davaya kişisel eşyanın iadesi davası denilmektedir.

Kişisel Eşyanın İadesi Davası Nasıl Açılır?

Kişisel eşyanın iadesi davası açmak için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Düğün takıları yani ziynet eşyaları ile ilgili olacak takılar boşanma davası ile birlikte talep edileceği gibi boşanma davasının sonuçlanması sonrasında da ayrı bir dava açılacak şekilde talep edilebilmektedir. Düğün takıları yani ziynet eşyaları ile ilgili olarak açılan davanın kademeli olarak açılması daha yararlı olmaktadır. Başka bir ifade ile ziynet eşyalarının aynı şekilde iadesi, bu durum mümkün değilse takıların bedelinin tam olarak ödenmesine karar verilmesi talep edilmesi gerekmektedir. Örnek olarak dava açmak için gerekli olan dilekçede şu ifadelere yer verilebilir:

“5 bilezik, 10 tam altın, 15 çeyrek altından ibaret olan ve düğünde takılmış ziynet eşyasının aynen iade edilmesine, aynen iade mümkün değilse X bin TL olan bedelinin yasal faizi ile birlikte ödenmesini talep ediyorum.”

Ziynet eşyasının aynı şekilde iadesi ya da iade olanaklı değilse bedelinin ödenmesi isteği boşanmanın eki niteliğinde olmayıp bağımsız bir talep olarak görülmektedir. Bu yüzden boşanma davasında ziynet eşyalarıyla ilgili olarak talep belirtiliyorsa talep ile ilgili olarak nispi harç ödenmesi de gerekmektedir.

Ziynet Eşyalar Mal Paylaşımı İçerisine Katılır mı?

Kişisel eşyanın iadesi davası için düğün takıları söz konusu olduğundan ve bu ziynet eşyalar kişisel mal olarak kabul edildiğinden boşanma esnasındaki mal paylaşımına dahil edilmemektedir. Düğünde takılan eşyaların evlilik içerisinde ortak ihtiyaçlara ya da düğün gibi masraflara harcanması, eşyalar ile erkeğin kendi borçlarını ödemesi gibi durumlarda ise kadının boşanma nedeniyle düğün takılarını erkekten talep hakkı bulunmaktadır. Fakat bu noktada önemli olan kısım kadının özgür iradesi ile düğün takılarını yani ziynet eşyalarını iade edilmemesi şartıyla kocasına vermesi halinde ziynet eşyalarının iadesi talebi olanaklı olmamaktadır. Fakat erkek takıların iade edilmemek ve zorla olmayacak şekilde kendisine verildiğini ispat ile yükümlü tutulmaktadır.

Kişisel Eşyanın İadesi Davasında Zamanaşımı Nedir?

Kişisel eşyanın iadesi davası zamanaşımı içerisine dahil değildir. Ancak ziynet eşyaları, dava esnasında bulunuyorsa bu davaya istihkak davası denilmektedir. Bu durumda takılar aynen yani bedelleri istenmeden talep edilebilecektir. İstihkak davaları için zamanaşımı uygulanmamaktadır. Ziynet eşyalar davanın açıldığı tarihte mevcut değillerse bu durumda ziynet eşyalarının aynen iadesi mümkün olmadığı için bedeli talep edilecektir ve bedel talebi için de süre 10 yıl olarak belirlenmiştir. Çünkü esasında ziynet eşyasının bedelinin talep edilmesi esasında tazminat davası olarak görülmektedir.

Ziynet eşyalarının bedelinin talep edilmesi halinde 10 (on) yıllık süre boşanma davasının kesinleşmesi ile başlamaktadır. Bu noktada dikkatli olunması gereken konu, kişisel eşyanın iadesi davasının açıldığı süreden değil, boşanma kararının kesinleştiği süreden itibaren zamanaşımı süresinin başlamış olacağıdır.